زیارت امام حسین علیه السلام و فضیلت آن:

یکی از مستحبّاتی که در راه استکمال خیلی مؤثر است و احادیثی هم دربارۀ آن وجود دارد زبارت امام حسین علیه السلام است.اربعین هم نزدیک است و به مناسبت قُرب اربعین بد نیست که چند کلمه راجع به همین مطلب عرض کنیم.اهل معرفت روی این مطلب تجربه کرده اند.

اوّلاً امام حسین علیه السلام را باب الحجّه حساب می کنند,یعنی اگر کسی خواست با امام زمان علیه السلام ارتباط برقرار کند باید از دَرِ حسین علیه السلام وارد شود.زیارت حضرت خیلی مهم است خدا انشاء الله روزی همه کند و این در فیض را باز کند. حالا هم که باز نیست همان از دور زیارت کردن را نباید غفلت کرد.حالا اگر اربعین نمی توانیم به زیارت حضرت برویم از دور یک سلامی بدهیم و عرض ادب بکنیم.

گرچه دوریم به یاد تو سخن می گوییم

بُعد منزل نبود در سفر روحانی

اگر کسی تصمیم زیارت داشته باشد و تسامح نداشته باشد و به واسطۀ وجود مانع از این خیر محروم شود,در حقیقت محروم نیست و ثوابش را به او میدهند.

روایاتی دربارۀ فضائل زیارت امام حسین علیه السلام هست که بد نسیت آدم آنها را بداند تا اقّلاً غصّه اش را بخورد و به واسطۀ همین غصه خوردن اجر زیادی پیدا کند.یک چنین خیر عظیم و کثیری هست که ما فعلاً از یک مرتبه اش محرومیم,یعنی از عرض ادب کردن از نزدیک فعلاً محرومیم.

در کتاب وسائل در باب {مزار}دو بخش هست که در آنها در مورد فضیلت زارت امام حسین علیه السلام و مذمّت کسانی که زیارت امام حسین علیه السلام را ترک می کنند روایات زیادی,شاید بیش از صد روایت,آمده است.

یکی از چیزهایی که به نظر من مهم است و به همین مناسبت هم بحث زیارت امام حسین علیه السلام را ذکر کردم این است که یکی از خواصّ زیارت امام حسین علیه السلام این است که عامل سعادت است که متناسب با بحث ما هم هست. یعنی یکی از عوامل تکامل انسان که انسان را سعادتمند میکند و حیات سعادتمندانه به انسان می دهد, این است که[بایست]انسان زائر امام حسین علیه السلام باشد.

یکی از آن روایات که شیخ حرّ عاملی از امام صادق علیه السلام نقل می کند این است«لا تدع زیارة الحسین بن علی علیه السلام»حضرت می فرمایند: زیارت امام حسین علیه السلام را ترک نکن.«و مر اصحابک بذلک»رفقایت را هم بگو این کار را انجام دهند«یمّد الله فی عمرک و یزید فی رزقک»روزیت هم وسیع و زیاد می شود.«و یحییک الله سعیداً»(1). خدا به تو حیات سعادتمندانه عنایت می کند.

این حیات طیبّه ای که قرآن فرموده:{مَن عَمِلَ صالِحاً مِّن ذَکَرٍ أَو أنثی و هُوَ مُؤمِن فَلَنُحیینَّه حَیَاةً طَیبةً}(2).غیر از این حیات پست مادّی است.این انسانها مرده اند وقتی ایمان و عمل صالح پیدا کردند آن وقت حیات طیّبه پیدا میکنند.آن حیاتی که داشتند حیات طیبّه نیست حیات خبیثه است.به واسطۀ ایمان و عمل صالح است که به آنها حیات طیبّه عنایت می کنیم.

این هم اشاره به همان حیات طیبّه است«یحییک الله سعیداً و لاتموت الا شهیداً»مرگ تو هم با شهادت است حالا یا شهادت در جنگ با کفار و دشمنان دین یا موتی که عطر شهید را همراه دارد یا این است که خودت شهید می شوی و یا جوری است که اجر شهید داری.«و یکتبک سعیداً»(3)خداوند نام تو را در دفتر سُعدا ثبت می کند.

از آن طرف هم روایاتی داریم که اگر کسی بیمیرد و امام حسین علیه السلام را زیارت نکند ناقص الایمان مرده است:«من لم یأت قبر الحسین علیه السلام حتی یموت کان منتقض الدین»کسی که امام حسین علیه السلام را زیارت نکند و بمیرد کمبود ایمانی دارد و با ایمان کامل از دنیا نمی رود.«و ان دخل الجنة کان دون المؤمنین فی الجنة»(4)چنین شخصی اگر در بهشت هم برود مرتبۀ او از همه پست تر است. بهشتی است اما چون کمبود ایمانی دارد از بقیۀ بهشتی ها درجه اش پائین تر است.

باز حدیث دیگری هست:«من لم یأت قبر الحسین علیه السلام و هو یزعم انه لنا شیعة حتی یموت فلیس هو لنا بشیعة , و ان کان من اهل الجنة فهو من ضیفان اهل الجنة»(5).کسی که به زیارت امام حسین علیه السلام نرود تا بمیرد شیعۀ حقیقی ما نیست –شیعۀ حقیقی ما کسی است که به این موضوع اهمیت بدهد و به زیارت امام حسین علیه السلام برود-چنین کسی اگر بمیرد و او را به بهشت ببرند مهمان اهل بهشت است.در حدیث دیگری آمده است که زوار امام حسین علیه السلام بر تمام اهل بهشت برتری دارند و درجه شان بالاتر از همه است.

زوار امام حسین علیه السلام یک حساب استثنایی دارند:«ان لزوار الحسین بن علی علیه السلام یوم القیامة فضلاً علی الناس»امام صادق علیه السلام میفرماید:زوار امام حسین علیه السلام در روز قیامت فضیلت دارند.شخصی(6)سوال می کند:«و مافضلهم؟»چه برتری بر دیگران دارند؟«قال یدخلون الجنة قبل الناس باربعین عاماً و سائر الناس فی الحساب»(7)زوار امام حسین علیه السلام چهل سال قبل از همه به بهشت میروند در حالی که در این چهل سال بقیه دارند حساب پس میدهند.

حدیث دیگری هست که خیلی جالب است و باز از امام صادق علیه السلام است:«من اراد ان یکون فی جوار نبیه و جوار علی و فاطمة فلا یدع زیارة الحسین»(8)هرکس میخواهد در جوار رحمت رسول خدا صلی الله علیه و آله و علی علیه السلام و فاطمه علیها السلام باشد زیارت امام حسین علیه السلام را ترک نکند.

حدیث دیگری هم از امام صادق علیه السلام هست که می فرماید:«ما من احد یوم القیامة الا و هو یتمنی انه زار الحسین بن علی علیهما السلام»احدی نیست که در قیامت آرزو نکند که ای کاش ما هم به زیارت امام حسین علیه السلام رفته بودیم.

«لما یری لما یصنع بزوار الحسین بن علی من کرامتهم علی الله»(9)برای اینکه در روز قیامت میبیند که زوار امام حسین علیه السلام چقدر مقام دارند و چقدر عزیزند.

باز امام صادق علیه السلام می فرماید :«ان الحسین بن علی علیه السلام عند ربه عزوجل ینظر الی موضع معسکره و من حله من الشهداء معه»امام حسین علیه السلام و اصحابش پیش خدا و مهمان او هستند و همه,آنها را می بینند.

در آن روز امام حسین علیه السلام به زوارش نظر دارد و بهتر از پدری که بچه هایش را میشناسد زوارش را میشناسد.«و ینظر الی زواره و هو اعرف بهم و بأسمائهم و اسماء آبائهم»اسمای آنها و اسمای پدرانشان را میداند,درجات تقوای آنها را میداند,منزلتشان را عند الله میداند.«و انه لیری من یبکیه»هر که بر امام حسین علیه السلام گریه کند حضرت او را میبیند.«فیستغفر له»برای زوارش طلب مغفرت میکند.«و یسأل آباءه علیه السلام ان یستغفروا له»(10)از آبای گرامیش هم در خواست میکند که برای زوارش طلب مغفرت کنند.

باز حدیث دیگری هست که کسی که زیارت امام حسین علیه السلام را بکند «کتبه الله فی علیین»(11)و در حدیث دیگری دارد«کتبه الله فی اعلی علیین»(12)شخص گران قدری است به نام معاویة بن وهب که از راویان حدیث هم هست.میخواسته است که خدمت امام صادق علیه السلام شرفیاب شود.میرود در خانه حضرت و به غلام حضرت می گوید:میخواهم خدمت حضرت شرفیاب شوم.غلام می گوید:بفرمایید!میرود داخل,می بیند که امام صادق علیه السلام مشغول نماز هستند صبر میکند تا نماز حضرت تمام شود حضرت بعد از نماز مشغول مناجات شدند و سر به سجده گذاشتند و در سجده بیشتر به زوار جدشان امام حسین علیه السلام دعا میکردند.حدیث این است:«عن معاویة بن وهب قال:استأذنت علی ابی عبد الله علیه السلام فقیل لی ادخل»معاویه میگوید رفتم جلو و اجازه گرفتم که خدمت حضرت برسم اجازه دادند. وارد شدم«فدخلت فوجدته فی مصلاه{فی بیته}فجلست حتی قضی صلاته,فسمعته و هو یناجی ربه و یقول»شنیدم حضرت با پروردگارشان مناجات میکردند.از آخر روایت بر میآید که در سجده این مناجات را میکردند:«یا من خصنا بالکرامة و خصنا بالوصیة و وعدنا الشفاعة و اعطانا علم ما مضی و ما بقی»ای خدایی که به ما کرامت عنایت کردی و ما را از اوصیای پیغمبر خودت قرار دادی و وعدۀ شفاعت به ما دادی.ای خدایی که علم گذشته و آینده را به ما عنایت کردی و دلهای عده ای از مردم را به متمایل کردی«اغفر لی و لاخوانی و لزوار قبر ابی{عبدالله}الحسین علیه السلام»خدایا!این همه لطف به من کردی,یک لطف دیگر هم بکن و آن اینکه من و برادرانم را و زوار قبر جدم حسین علیه السلام را:«الذین انفقوا اموالهم و اشخصوا ابدانهم»که مالشان را انفاق کردند و از شهر و دیار خود دور شدند و میخواستند به ما محبت کنند برای اینکه به تو امیدوار بودند,و میخواستند پیغمبر تو را خوشحال کنند«رغبة فی برنا و رجاءاً لما عندک فی صلتنا و سروراً ادخلوه علی نبیک صلواتک علیه و آله و اجابة منهم لامرنا...»و می خواستند امر ما را اطاعت کنند,می خواستند به دشمنان ما پشت کنند,اینها هدفی جز رضای تو ندارد«أرادوابذلک رضاک...»خدایا!رضوان خودت راشامل حال آنها بگردان و حفظ شان کن«واخلف علی اهالیهم و اولادهم»زن و بچه هایشان را حفظ کن و خواسته هایشان را تأمین کن.«اللهم ان اعدائنا عابوا علیهم خروجهم»خدایا!دشمنان ما زوار جدم حسین علیه السلام را ملامت و سرزنش می کنند و در راه آنها موانع ایجاد می کنند ولی اینها از راه های دور به زیارت جدم حسین می آیند و هیچ یک از این مسائل مانعشان نمی شود«فارحم تلک الوجوه التی قد غیّرتها الشمس»پس خدایا!این صورتهایی را که در راه زیارت امام حسین علیه السلام آفتاب تغییر داده و سیاه کرده است را مشمول رحمت خود قرار بده«وارحم تلک الخدود التی تقلبت علی حفرة ابی عبدالله علیه السلام...»و این گونه های که به ضریح جدم امام حسین علیه السلام گذاشته می شود را مشمول رحمت خودت گردان«وارحم تلک القلوب التی جزعت و احترقت لنا»و این دلهایی را که به حال ما می سوزد رحمت کن.سپس می فرماید:خدایا!من بدن های اینها را و خود اینها را به تو سپردم.

معاویة بن وهب می گوید:من فکر میکنم اگر این دعاهایی که امام صادق علیه السلام با این حال و با این توجه در سجده می کردند در بارۀ کافر هم بکند نجات می یابد و از آتش جهنم محفوظ می ماند.بعد حضرت به او می فرمایند:تو که به کربلا نزدیکی چرا به زیارت امام حسین نمی روی؟معاویة بن وهب می گوید:من نمی دانستم زیارت امام حسین علیه السلام تا این حد مهم است.سپس حضرت فرمودند«من یدعو لزواره فی السماء اکثر ممن یدعو لهم فی الارض...»تو فکر میکنی فقط من دعا میکنم زوار امام حسین در آسمانها بیشتر دعاگو دارند تا در زمین.بعد میفرمایند:دوست نداری در زمرۀ کسانی باشی که رسول خدا صلی الله علیه و آله و علی و فاطمه و ائمه علیهم السلام برایشان دعا کردند؟از روایات بر می آید که هر کسی به زیارت امام حسین علیه السلام برود رسول خدا صلی الله علیه و آله و علی علیه السلام و فاطمه علیها السلام و همه ائمه و امام زمان علیه السلام برایش دعا میکنند.«اما توحب ان تکون غداً فیمن یخرج و لیس له ذنب فیتبع به؟»دوست نداری مه فردای قیامت در زمرۀ کسانی باشی که به صحرای محشر می آیند در حالی که هیچ گناهی ندارند که به واسطۀ آن مؤاخذه شوند؟«اما تحب ان تکون غداً ممن یصافح رسول الله صلی الله علیه و آله؟»(13).دوست نداری از کسانی باشی که روز قیامت رسول خدا با او مصاحفه می کند؟

زیارت امام حسین از عوامل مهم استکمال است و راه کمال را هموار میکند.

خوب است که آدم برنامه ای برای خودش تنظیم کند و زیلرت امام حسین را بخواند. اگر این زیارت مخصوصه طولانی است,طوری باشد که شبانه روزی نگذرد که دست کم یک سلام به امام حسین ندهد.حالا که راه دور است و ما از نزدیک نمی توانیم زیارتشان بکنیم همین سلام و زیارتی را که ممکن است و در امکانمان هست دریغ نکنیم.

1-وسائل الشیعه ج14/431.

2-نحل/97:هر کس-از مرد یا زن-کار شایسته کند و مؤمن باشد قطعا او را با زندگی پاکیزه ای حیات{حقیقی}بخشیم.

3-وسائل الشیعه ج 14/431,کامل الزیارات/151.

4-تهذیب ج6/44 و کامل الزیارات/193.

5- وسائل الشیعه  ج14/432 و کامل الزیارات/193,بحار الانوار ج98/4.

6-مراد زرارة بن اعین است.

7- وسائل الشیعه  ج14/425.

8- وسائل الشیعه  ج 14/425.

9- وسائل الشیعه  ج 14/424.

10- وسائل الشیعه  ج 14/423,بحار الانوار ج44/281 و امال طوسی/54.

11- وسائل الشیعه  ج 14 /422 و کامل الزیارات/148.

12- وسائل الشیعه  ج 14/417.

13-کافی ج4/582, وسائل الشیعه  ج 14/411,مستدرک الوسائل ج 10 /230.